– Czy Stalowa Wola jest podzielona na osiedla? Wbrew pozorom, to wcale nie absurdalne pytanie. W magistracie dowiedzieliśmy się bowiem, że w sensie prawnym osiedli… nie ma, a używane nazwy są tylko zwyczajowe, gdyż nie zostały oficjalnie przyjęte uchwałami rady miejskiej.
Centralne, Młodynie, Metalowców, Na Skarpie, Piaski, Poręby, Pławo, Charzewice, Rozwadów… – kto z mieszkańców Stalowej Woli nie zna tych nazw. Ale ile jest wszystkich osiedli i jakie są ich granice?
Jakież było nasze zaskoczenie, gdy poprosiliśmy w Urzędzie Miasta o aktualną listę stalowowolskich osiedli. – Te nazwy funkcjonują zwyczajowo od wielu lat, ale mimo to nie są usankcjonowane prawnie. Brzmi to zadziwiająco, ale stan faktyczny jest taki, że w sensie prawnym osiedli nie ma – tłumaczyła nam jedna z urzędniczek.
Jak to było możliwe? Po 1990 r. podstawą do oficjalnego podziału Stalowej Woli na osiedla mogły być tylko uchwały rady miejskiej czy miejskiej rady narodowej w czasach PRL. Ale takich dokumentów, mimo głębokiej kwerendy i wielu poszukiwań, w magistracie nie odnaleziono.
Czytelnicy zgłaszali, komisja zdecydowała
„Sztafeta” trafiła natomiast na ślad „Wielkiego Konkursu na nazwę Osiedli” Stalowej Woli, ogłoszonego w lipcu 1977 r. przez Zarząd Miasta i redakcję „Socjalistycznego Tempa”. To na łamach tej gazety na konkursowym kuponie umieszczono dotychczasowe nazwy osiedli. W trzech przypadkach miały one oznaczenia liczbowe (22, 22c, 23d), a w dwóch pojawiło się określenie „brak nazwy”. Dwa razy użyto też zwrotu „proj. osiedle” – czyli, że szukano nazwy dla osiedli, które dopiero miały zostać zbudowane. W jednym przypadku przyszłe osiedle miało już nazwę.
W sumie na kuponie było 18 pozycji, a obok nich czytelnicy mieli wpisywać swoje propozycje. – Przyjmowane i nagradzane będą prace obszerniejsze, z uzasadnieniem proponowanych nazw – czytamy pod konkursowym kuponem. Dla lepszej orientacji redakcja zamieściła obok szkicowy plan Stalowej Woli, na którym zaznaczono te 18 osiedli oraz ich graniczne ulice.
Jakie więc, pomijając oczywiście te bezimienne, nosiły wtedy nazwy? Rozwadów, Rozwadów-Piaski, Pod Rozwadowem, Na Skarpie (to osiedle miało dopiero powstać), Za Hutnikiem, XXV-lecia, Asnyka, Metalowców, Sudoły, Swoły, Chyły. W wykazie nie ma Charzewic, gdyż konkurs ogłoszono jeszcze przed ich włączeniem do Stalowej Woli. Charzewice zostały już natomiast uwzględnione, kiedy z nadesłanych na konkurs propozycji, w 1978 r. nazwy osiedli wybrała specjalna komisja działająca w Urzędzie Miasta. Tyle tylko, że nie zostało to później potwierdzone stosowną uchwałą miejskiej rady narodowej.
Jakie nazwy komisja przyjęła w 1978 r.? Charzewice, Rozwadów, Piaski, Młodynie, Widok (d. Pod Rozwadowem), Poręby, Na Skarpie, Pławo, Flisaków, Lasowiaków (d. Za Hutnikiem), Centralne, Fabryczne, Wyzwolenia (d. XXV-lecia), Podlesie (d. Asnyka), Śródmieście, Metalowców, Energetyków (d. Ozet i Swoły), Hutników (d. Chyły), Zasanie (d. Sudoły). Komisja określiła też granice tych osiedli, np. Pławo obejmowało teren pomiędzy ulicami Skopenki (Al. Jana Pawła II), Komisji Edukacji Narodowej, Wałową i 1 Maja (Popiełuszki). Przypomnijmy tu, iż wieś Pławo włączono do Stalowej Woli w lipcu 1953 r., a jako nazwa osiedla figurowała oficjalnie do września 1962 r., by pojawić się ponownie w roku 1978.
CAŁY TEKST PRZECZYTASZ W PAPIEROWYM WYDANIU SZTAFETY NR 42 z 20 października