12 czerwca br. umieszczono na cokole, obok drogi S-19 w Domostawie w gminie Jarocin, pomnik Rzeź Wołyńska. Monument upamiętnia masowe mordy na Polakach w latach 1943-1944 na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej, dokonane przez nacjonalistów z OUN-UPA, często przy wsparciu miejscowej ukraińskiej ludności. Odsłonięcie i poświęcenie pomnika odbędzie się 14 lipca, w 81. rocznicę tzw. krwawej niedzieli – 11 lipca 1943 r. była ona kulminacją eksterminacji Polaków.
Pomnik, a właściwie składającą się z kilku elementów wielką rzeźbę orła (z cokołem liczy 20 metrów wysokości), odlano w brązie w 2018 r. w Gliwickich Zakładach Urządzeń Technicznych. Jego autorem jest pochodzący z Ulanowa artysta rzeźbiarz Andrzej Pityński (1947-2020), przez lata mieszkający i tworzący w USA. Jego dziełem jest m.in. rzeźba Patriota stojąca w Stalowej Woli. Rzeź Wołyńską ufundowało Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce Okręg 2 w Nowym Jorku.
Z kolei w Polsce, w 2021 r. powstał Społeczny Komitet Budowy Pomnika, na czelne z ówczesnym wójtem gminy Jarocin w powiecie niżańskim, Zbigniewem Walczakiem. To bowiem ta gmina „przygarnęła” pomnik, gdy lokalizacji na swym terenie odmówiło mu kilka miast, w tym Stalowa Wola. Kontrowersje budziły bowiem dwa jego elementy: długie widły (tryzub) z nabitym ciałem dziecka i dziecięce główki nadziane na sztachety. Wójt Walczak odpierał jednak zarzuty o zbytnią „drastyczność” pomnika, przypominając o bestialskich metodach mordowania Polaków przez Ukraińców.
Ale wstrzemięźliwość wobec takiej formy upamiętnienia wykazywała też Kuria Diecezjalna w Sandomierzu, choć honorowym przewodniczącym komitetu (a może właśnie dlatego) był ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, którego po śmierci zastąpił ks. Antoni Moskal, kustosz pamięci o Polakach pomordowanych przez UPA w Bieszczadach.
10 lipca 2022 r. poświęcono kamień węgielny pod cokół pomnika, a w lutym 2023 r. monument przewieziono z Gliwic do Jarocina i zdemontowany złożono na terenie gminnego zakładu komunalnego. 12 czerwca br. poskręcany i zespawany stanął na przygotowanym wcześniej cokole. Poświęcenie i odsłonięcie Rzezi Wołyńskiej nastąpi w niedzielę, 14 lipca. Początek uroczystości o godz. 11.
Wciąż nie wiadomo jednak, czy przy pomniku odbędzie się wtedy polowa msza św., bo Zbigniew Walczak nie otrzymał jeszcze oficjalnej odpowiedzi strony kościelnej w tej sprawie. Nie wiadomo też, czy będzie oficjalna asysta wojskowa.
– Zaproponuję społecznemu komitetowi następujący porządek uroczystości: nabożeństwo polowe, okolicznościowe przemówienia, poświęcenie i odsłonięcie pomnika, apel pamięci oraz złożenie wieńców i zapalenie zniczy – powiedział „Sztafecie” Zbigniew Walczak. Formuła „nabożeństwo polowe” będzie w użyciu, jeśli Kuria nie zgodzi się na odprawienie mszy św.
