Czy Grupa Żywiec nawarzyła sobie kłopotów?

Ta broń to wystąpienie o odebranie Grupie prawa do znanych marek piwa, jeśli te będą warzone w innych browarach niż wynika to z ich nazwy. I tak np. piwa Warka czy Żywiec mogłyby być produkowane tylko w browarach w tych miejscowościach, a nie w pozostałych zakładach Grupy, jak to dzieje się obecnie.

Wiceminister Warchoł przyjechał do Leżajska 2 marca na nadzwyczajną sesję tamtejszej rady powiatu. Przybyli na nią także inni podkarpaccy parlamentarzyści, m.in. senator Janina Sagatowska ze Stalowej Woli, notabene pochodząca z Leżajska. W swoich wystąpieniach goście wyrażali stanowczy protest wobec planów zamknięcia browaru, solidaryzując się z jego załogą i lokalną społecznością, dla której browar to jeden z największych pracodawców w powiecie.

Katastrofalne skutki

W przyjętym przez radnych oświadczeniu czytamy m.in., że „Zamknięcie produkcji przyniosłoby katastrofalne skutki ekonomiczne i społeczne. Źródło utrzymania utraciłoby wówczas ponad 100 pracowników zakładu oraz ich rodzin a także ponad 300 osób zatrudnionych w spółkach współpracujących z browarem. Konsekwencją kontrowersyjnej decyzji żywieckiej spółki byłby zatem znaczący wzrost pauperyzacji mieszkańców naszego powiatu, który odnotowuje jeden z najwyższych wskaźników bezrobocia w Polsce”.

Radni podkreślili także, iż „Niezrozumiała jest dla nas decyzja Grupy Żywiec, która zastrzegła, że nie sprzeda zakładu podmiotowi, który mógłby kontynuować produkcję piwa. Skoro w opinii żywieckiej spółki Browar Leżajsk nie ma szans na wysoką rentowność, skąd zatem obawa przed konkurencją? – pytają w oświadczeniu, zaznaczając, że „Utrzymanie ciągłości pracy i zachowanie miejsc pracy w leżajskim browarze, który ciągle generuje zyski, jest naszym priorytetowym celem”.

Radni wystosowali również apel do premiera Mateusza Morawieckiego o włączenie się do akcji ratowania Browaru w Leżajsku. – Oddelegowanie przedstawiciela Rządu do rozmów z Grupą Żywiec znacząco wzmocniłaby pozycję negocjacyjną leżajskiego browaru, a przez to umożliwiłoby sprzedaż zakładu na warunkach korzystnych dla pracowników – czytamy w apelu.

Wiceminister: – Heineken łamie prawo

Grupa Żywiec jest własnością dużego, holenderskiego koncernu branży piwowarskiej Heineken.

— Nie może być tak, że zagraniczny inwestor, który dostał w Polsce wręcz cieplarniane warunki, będzie podejmował tak poważne decyzje bez patrzenia na szerszy kontekst społeczny. Dlatego w tej sprawie polskie władze muszą działać zdecydowanie. Także na arenie międzynarodowej. Heineken nie wycofał się np. z Rosji po jej agresji na Ukrainę, i czerpie stamtąd zyski, a w Polsce zwalnia pracowników. Stawia też haniebny warunek, że nowy właściciel browaru nie może produkować tu piwa. To skandal! – grzmi w rozmowie ze „Sztafetą wiceminister Warchoł.

Ze zdziwieniem przyjął też informację, że Grupa Żywiec zapowiedziała, że mimo zamknięcia browaru, piwo Leżajsk dalej pozostanie w jej ofercie, gdyż będzie produkowane w pozostałych browarach Grupy – w Żywcu, Namysłowie, Warce i Elblągu. Zdaniem Warchoła, jest to niezgodne z prawem.

— Heineken, obiecując takie rzeczy, nawet nie zapoznał się z polskim prawem — wyjaśnia poseł Warchoł. — A ono mówi wprost, że „w odniesieniu do wyrobów alkoholowych, znak towarowy zawierający element geograficzny niezgodny z pochodzeniem wyrobu, uważa się za znak wprowadzający odbiorców w błąd”. To oznacza, że nie można produkować piwa Leżajsk w Ciechocinku. Nie można tego robić też w żadnym miejscu, jak tylko w powiecie leżajskim. I jeśli Grupa Żywiec złamie tę zasadę, to wówczas wystąpię do prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobro, by odebrał im prawo do używania marki Piwo Leżajsk. Mamy jako kraj do tego pełne prawo — podkreśla Warchoł.

Wezmą Grupę Żywiec pod lupę

Zapowiada też, że wykorzysta wszystkie zgodne z prawem sposoby na ochronę Browaru Leżajsk, jego pracowników oraz wszystkich innych zakładów wchodzących w skład Grupy Żywiec.

— Sprawdzimy, jak ta firma przez ostatnie lata płaciła CIT, ZUS czy inne podatki. Ustalimy, czy Grupa Żywiec nie korzystała z pomocy publicznej, jak traktowała swoich pracowników oraz sprawdzimy ich realne dochody i podamy je publicznie. Dziś Heineken mówi, jak to źle idą mu interesy i tłumaczy, że dlatego musi dokonać restrukturyzacji. Według naszych informacji, to wcale nie jest prawda. Podamy wyniki tej firmy do wiadomości publicznej. Trzeba też sprawdzić, dlaczego Grupa Żywiec akurat teraz zapowiedziała swoje wycofanie się z Giełdy Papierów Wartościowych. Gdy to nastąpi, nie będzie musiała już tak rzetelnie raportować o swojej sytuacji finansowej. Być może oni robią to, bo mają coś do ukrycia — mówi Marcin Warchoł.

Z kolei pracownicy Browaru Leżajsk zwracają uwagę, że zarówno sama warzelnia piwa, jak i jego rozlewnia są stosunkowo nowe i nie wymagają dużych nakładów finansowych lub modernizacji, a zakład cały czas jest rentowny.

— Nie przynosiliśmy nigdy strat — twierdzi jeden z działaczy „Solidarności” w leżajskim browarze. — Okazuje się, że to jednak żaden argument dla naszego właściciela. Dla nich osiągane przez nas zyski są po prostu zbyt małe.

Słabe wyniki i pożegnanie z giełdą

Jaka jest więc faktyczna sytuacja Grupy Żywiec? Oficjalne dane są mało optymistyczne (poseł Warchoł twierdzi, że ministerstwo aktywów państwowych ma jednak inne dane).

Otóż ostatni kwartał ub.r. był dla niej jeszcze gorszy niż poprzednie. Kłopoty „Żywca” dotyczą zresztą całej „chmielowej” branży. I tak w czwartym kwartale zysk netto Grupy wyniósł zaledwie 2,2 mln zł (to aż o 92 proc. mniej rok do roku), a w całym ubiegłym roku spadł o 73 proc., do 110,7 mln zł. Powód? Głównie ceny energii, ale nie tylko.

Koszty jej zużycia w Grupie wzrosły prawie dwukrotnie, z 58 mln do 106 mln zł w całym ubiegłym roku. Natomiast koszt zużycia surowców do produkcji piwa zwiększył się z 955 mln do 1 mld 239 mln zł. Co więcej, do spółki wpłynęło 24,9 mln zł odsetek z tytułu zwrotu podatku akcyzowego z poprzednich lat, i gdyby tego nie uwzględniać, to wynik netto mógłby być nawet najgorszy od 2001 r.

Do tego wszystkiego dołożyła się jeszcze wyższa akcyza, która zmniejsza popyt na piwo i ogranicza możliwości podnoszenia jego cen przy wzroście kosztów. Kwota wpłaconego podatku akcyzowego wzrosła w ub.r. do 1 mld 130 mln zł z 863 mln zł rok wcześniej, choć piwa Grupa Żywiec sprzedała w Polsce prawie tyle samo co rok wcześniej, czyli 10,73 mln hektolitrów (w 2021 r. – 10,97 mln hektolitrów).

Dodatkowo Grupa zdecydowała się wycofać notowania swoich akcji z warszawskiego parkietu.  W ten sposób z Giełdy Papierów Wartościowych wyjdzie najstarszy obecnie uczestnik notowań.