Czy Huta została odstrzelona z polsko-koreańskiego kontraktu?

Przypomnijmy: to właśnie Bumar Łabędy dostarczył Hucie wadliwe, pękające podwozia do pierwszej partii Krabów, przez co w 2014 r. HSW awaryjnie musiała szukać w Korei Południowej nowego dostawcy, a potem płacić kary za niewywiązanie się z terminów swoich dostaw tych armatohaubic

Rekordowy kontrakt i kolejne umowy

Obecnie Huta realizuje zawartą w grudniu 2016 r. umowę na 96 Krabów dla Wojska Polskiego (4 dywizjonowe moduły ogniowe po 24 lufy plus liczne wozy towarzyszące). Był to zarazem największy pod względem wartości kontrakt w historii polskiego przemysłu zbrojeniowego, warty 4,6 mld zł. Ma zostać zakończony w 2024 r. (do tej pory w HSW wyprodukowano ok. 80 z zamówionych wtedy Krabów, a wcześniej do 2016 r. skompletowano tu jeden moduł, czyli 24 lufy).

Z kolei w czerwcu br. Huta podpisała warty 2,7 mld zł kontrakt na dostawę 54 sztuk tych armatohaubic dla walczącej z rosyjską napaścią Ukrainy (wcześniej MON ze swoich „zapasów” przekazał Ukraińcom 18 Krabów), a we wrześniu zawarła umowę z Agencją U zbrojenia na dostarczenie polskiej armii 48 kolejnych armatohaubic Krab i 36 wozów towarzyszących: dowodzenia, amunicyjnych i remontowych. Dostawy mają zostać zrealizowane w latach 2025-2027. Wartość tego kontraktu to 3,8 mld zł. W sumie, od początku artyleryjskiego programu Regina (Krab jest jego trzonem) Wojsko Polskie zakontraktowało w HSW 172 sztuki tych armatohaubic plus 54 Kraby, które trafią do Ukrainy.

Przetasowania w zakładach zbrojeniowych

Tymczasem ostatnie decyzje Polskiej Grupy Zbrojeniowej, m.in. ta o powstaniu drugiej linii produkcyjnej Krabów w Gliwicach, oznaczają znaczące przetasowania kompetencji w największych fabrykach broni w Polsce (licencyjne koreańskie czołgi K2 produkowane mają być w Poznaniu, w Wojskowych Zakładach Motoryzacyjnych).

Decyzja w sprawie Krabów zaskoczyła wielu ekspertów, choć już wcześniej krytykowany był sam pomysł tak masowych zakupów broni w Korei, uderzający w polskich producentów uzbrojenia.

Argumentem za była jednak szybkość koreańskich dostaw (moce produkcyjne HSW to obecnie tylko 24 Kraby rocznie) i przyszła polonizacja zamówionych u Azjatów czołgów i haubic.

Prezes PGZ: – Stalowa Wola niebezpiecznie blisko frontu

Dlaczego jednak tak doświadczona w produkcji armatohaubic Huta Stalowa Wola nie została wskazana jako główny gracz w realizacji polsko-koreańskiego kontraktu?

– Rozsądne jest, aby przesunąć produkcję sprzętu tego rodzaju dalej od linii Wisły, mamy chyba świadomość, że obecna lokalizacja zakładów w Stalowej Woli jest niebezpiecznie blisko frontu. Sytuacja ewentualnie może eskalować i też kolejne linie produkcyjne będą lokowane dalej na zachód – tłumaczył w Polsat News prezes PGZ Sebastian Chwałek.

Także inni przedstawiciele tego koncernu w ostatnich publicznych wystąpieniach podkreślali, że jednym z motywów wskazania takich, a nie innych firm współpracujących z koreańskimi partnerami, była potrzeba odsunięcia od gorącej wschodniej granicy ośrodków produkcji strategicznego uzbrojenia pancernego i artyleryjskiego.

Jeśli taki był główny powód, to byłby to zarazem swoisty chichot historii, bo właśnie położeniem z dala od granic z potencjalnymi agresorami (ZSRR i Niemcami), w 1937 r. uzasadniano w II RP lokalizację Zakładów Południowych (późniejszej Huty Stalowa Wola), jak i całego Centralnego Okręgu Przemysłowego w rejonie tzw. trójkąta bezpieczeństwa, czyli w widłach Wisły i Sanu.

Nie wojna, ale biznes

Ale Beata Perkowska, kierownik działu komunikacji w PGZ, ujmuje rzecz inaczej. Jej zdaniem PGZ świadomie lokuje linie produkcyjne oraz warsztaty remontowe dla nowych strategicznych projektów na zachodzie kraju, gdyż można tam maksymalnie wykorzystać istniejącą infrastrukturę kolejowo-lotniczą oraz dostępne w tych regionach zasoby kadrowe, niewykorzystane jeszcze przez PGZ.

O kosztach przeprofilowania zakładów, ewentualnych inwestycji i adaptacji fabryk do nowych zadań, PGZ na razie się nie wypowiada, bo kwestie finansowe są wciąż elementem rozmów ze stroną koreańską.

– Kompetencje w zakresie realizacji tych dwóch dużych przedsięwzięć – produkcji K2 i K9 w PGZ – będą podzielone tak, by móc sprawnie zarządzać cyklem wytwarzania kluczowych podzespołów i ich końcowego montażu we wspomnianych lokalizacjach. W przedsięwzięcie zaangażowany zostanie także ośrodek podkarpacki (HSW – red.) – mówi kierownik Perkowska. Czyli jakaś rola dla HSW jest w tym projekcie przewidziana. Ale jaka?

Nowa broń z HSW?

Czy może nią być projekt super haubicy?

O takim rozwiązaniu pisał w lipcu br. na Twitterze ppłk Krzysztof Płatek, rzecznika Agencji Uzbrojenia. Zapewniał on, że Huta Stalowa Wola nie zaprzestanie z dnia na dzień produkcji Krabów, lecz płynnie przejdzie do wytwarzania nowej broni. Byłaby to swoista „hybryda” najlepszych cech i rozwiązań Kraba i K9, a wyrób ten byłby także oferowany armii koreańskiej.

Nie jest jednak jasne, kiedy ruszyłaby produkcja nowej armatohaubicy, a w świetle ostatniej decyzji PGZ o uruchomieniu drugiej linii Krabów w Gliwicach, także Huta Stalowa Wola jako miejsce produkcji „hybrydowej” super haubicy nie jest już tak pewną lokalizacją. Z drugiej strony padają argumenty, że HSW i tak obłożona jest zamówieniami na najbliższe lata (Kraby, wieże do transporterów Rosomak), a niebawem ma rozpocząć seryjną produkcję Bojowego Wozu Piechoty Borsuk. Że w przyszłości mogłaby też wytwarzać lufy do montowanych w Polsce koreańskich czołgów K2. Nie ma więc mowy o „zwijaniu się” tego zakładu.

Komentarza do całej tej sprawy prezesa zarządu Huty Stalowa Wola SA Jana Szwedo nie udało nam się uzyskać.

Były prezes HSW: – Produkcję można nawet potroić

– Dywersja i sabotaż – tak dosadnie, w sierpniu br., określił dla „Sztafety” umowę na koreańskie haubice K9 były prezes zarządu HSW SA Krzysztof Trofiniak. Ten, który w 2014 r., po blamażu Bumaru Łabędy z podwoziami dla Krabów, podpisywał umowę na pilną dostawę koreańskich podwozi.

Jego zdaniem produkcję Kraba można w HSW podwoić już w ciągu pół roku (obecny zarząd mówi o dwóch latach), a powierzchnia, jaką dysponuje zakład daje możliwość, by ją nawet potroić (wytwarzać rocznie 72 Kraby). Według Trofiniaka największym zaniedbaniem MON wobec HSW było nie określanie rosnących artyleryjskich potrzeb armii i nie zwiększanie tym samym mocy produkcyjnych zakładu.

– Ale najbardziej bolące jest to, że w przypadku Krabów tyle pieniędzy wydano w Hucie na rozwój, opanowanie technologii, przygotowanie pracowników i możliwości wytwórczych. Koreańska haubica jest dobrym wyrobem, ale w żadnym parametrze nie przewyższa walorów bojowych Kraba – mówił „Sztafecie” Krzysztof Trofiniak.

Pierwszych 48 sztuk haubic K9 Polska ma otrzymać już w latach 2022-2023. Dostawa kolejnych 624 sztuk ma się rozpocząć w 2024 r., a od 2026 r. broń ta ma już być produkowana w Polsce.