W czwartek 10 listopada w Stalowej Woli odbyła się uroczystość nadania imienia obwodnicy Stalowej Woli i Niska. Otwarta 15 maja 2021 roku ponad 15-kilometrowa droga nosi imię Obwodu Armii Krajowej Nisko-Stalowa Wola „Niwa.
– Oddajemy hołd wszystkim bohaterom, tym, którzy złożyli ofiarę ze swojego życia, ale także tym członkom AK, którzy przeżyli, ale po tzw. wyzwoleniu byli oni nieustannie inwigilowani i poszukiwani przez MO, UB, NKWD. Trafiali do więzień, byli torturowani, czy też zsyłani na daleką Syberię. Bardzo często ich losy były tragiczne. Możemy tu przywołać postać komendanta AK Okręgu Lubelskiego – a pochodzącego z Racławic – Adama Mireckiego, którego śmierć dosięgła 7 lat po wojnie, czy też kpt. Tadeusza Gajdę ps. Tarzan i jego ojca Józefa, którzy zostali zamordowani odpowiednio we wrześniu i październiku 1946 roku, a także chor. Karola Bisa – pochodzącego z Niska – a zamordowanego w lipcu 1945 roku – mówił Zbigniew Markut, prezes Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koła Stalowa Wola-Nisko. W swoim wystąpieniu przedstawił również krótki rys historyczny o niżańsko- stalowowolskim Obwodzie AK kryptonim „Niwa”.
Żeby pamięć o nich była wieczna
– Tereny obecnego powiatu stalowowolskiego i powiatu niżańskiego, gdzie przebiega obwodnica miast Stalowej Woli i Niska (Krajowa 77), znalazły się w samym sercu nowego obwodu Armii Krajowej, który został nazwany Obwodem Niżańsko-Stalowowolskim i otrzymał kryptonim „Niwa”. Obwód Nisko – Stalowa Wola AK podlegał pod Inspektorat Mielec. Pierwszym komendantem Obwodu Nisko-Stalowa Wola AK był kapitan WP II RP Kazimierz Pilat ps. „Zaremba”. A kolejnymi byli: ppor. Ryszard Śliżyński „Skowron”, „Bystry”, kpt. Bolesław Rudziński „Selim”, „Irka”, ppor. Antoni Cwen „Ryś”, „Roman”, kpt. Antoni Kislinger „Korab”, „Krzem”, kpt. Władysław Kwarciany „Świerszcz” – mówił Zbigniew Markut.
Senator Janina Sagatowska przypomniała, że po II wojnie światowej żołnierze AK nazywani byli zaplutymi karłami reakcji, byli torturowani w kaźniach i grzebani w bezimiennych dołach. – Nie można zapomnieć o takiej nazwie jak AK, jak Armia Krajowa – nigdy. Oto jest to miejsce, po to żeby tu przechodzący widzieli i aby ta dumna piękna nazwa Armii Krajowej żyła po wieczne czasy, w sercach i umysłach nas Polaków, musimy ją podawać jak sztafeta kolejnym pokoleniom, niech żyje ta pamięć wiecznie – mówiła senator RP Janina Sagatowska.
Inicjatorami nadania obwodnicy imienia Obwodu Armii Krajowej Nisko-Stalowa Wola „Niwa” były środowiska patriotyczne a więc Fundacja KEDYW, Fundacja Przywróćmy Pamięć oraz Koło Obwodu Nisko-Stalowa Wola ŚZŻAK.
W hołdzie żołnierzom AK
– Inicjatywa nadania obwodnicy Stalowej Woli i Niska imienia Obwodu Armii Krajowej Nisko-Stalowa Wola „Niwa” to bardzo szczytna, cenna, ważna i potrzebna inicjatywa. Do naszej obwodnicy ta nazwa pasuje, jak żadna inna, bo chcemy właśnie w ten sposób oddać hołd, honor i szacunek żołnierzom AK, tym żołnierzom, którzy w ramach obwodu Nisko-Stalowa Wola „Niwa”, na naszej ziemi walczyli z okupantem niemieckim i sowieckim, broniąc naszego społeczeństwa, naszej niepodległości. Polska została zaatakowana zarówno z zachodu jak i wschodu i faktyczni przez te 6 lat byliśmy w kleszczach, ale nie poddaliśmy się, nasi przodkowie, pradziadkowie, dziadkowie wiedzieli, że tylko walką zbrojną można pokonać wroga i można utrzymać niepodległość. A powstała 80 lat temu AK to największe podziemne wojsko w okupowanej Europie – mówił Rafał Weber, wiceminister infrastruktury. Dodał, że Polak to ten, który nigdy się nie poddaje, walczy do końca, nie składa broni, nie kapituluje. – I właśnie dzięki temu poświeceniu, odwadze, męstwu, potrafiliśmy ocalić niepodległą Rzeczpospolitą. Nie doszło do sytuacji jak z końcówki 18 wieku, z rozbiorów i zatracenia państwa polskiego, które zostało na 123 lata wymazane z map Europy. Dzięki bohaterskim żołnierzom AK struktury polskiego państwa zostały zachowane i nadanie ich imienia obwodnicy Stalowej Woli i Niska, a także usadowienie tutaj kamienia i specjalnej dedykacji na tablicy jest hołdem obecnie żyjących mieszkańców Stalowej Woli i Niska i całego regionu, hołdem dla żołnierzy AK – mówił Rafał Weber.
Spotkanie było także okazją do wręczenia Odznak Koła Obwodu Nisko – Stalowa Wola Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, które otrzymali Janina Sagatowska, Rafał Weber oraz Bogdan Tarnawski, dyrektor rzeszowskiego oddziału GDDKiA.
Na kamieniu, który stanął przy wjeździe na obwodnicę zawisła tablica, a na niej dedykacja: Bohaterskim Żołnierzom Obwodu Armii Krajowej Nisko-Stalowa Wola „Niwa” w 80. rocznicę powstania 1942-2022. Pamięci polskich patriotów, żołnierzy Armii Krajowej, największej organizacji ruchu oporu II wojny światowej, za walkę o niepodległej Rzeczypospolitej. Oddajemy hołd żołnierzom Obwodu Armii Krajowej Nisko – Stalowa Wola, dziękując za bohaterską postawę i obronę ojczyzny. Cześć i Chwała Bohaterom. W imieniu społeczeństwa Rafał Weber Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Poseł na Sejm RP Stalowa Wola, 10.11.2022 r.