Lada dzień na cmentarzu parafialnym w Rudniku nad Sanem pojawią się wolontariusze, którzy od 10 lat zbierają środki na ratowanie zabytkowych nagrobków znajdujących się na terenie nekropolii. – Fundusz, który uzyskamy podczas tegorocznej kwesty zostanie przeznaczony na renowację nagrobka rodziny dyrektora „Szkoły Koszykarskiej Karola Józefa Krauz we Wiedniu” – Ferdynanda Hofmanna – wyjaśnia Danuta Kacprzyk, jedna z organizatorek akcji.
Jak precyzuje, w mogile tej spoczęli: żona Ferdynanda – Karolina Hofmannowa, która zmarła w 1930 r., oraz ich dzieci: 10-letnia Stasia, 6 – letnia Zosia, 3 – letni Wiluś i 6-letni Januś. – Dzieci Hofmannów zmarły z powodu szkarlatyny w latach 1899 – 1911. Po śmierci rodziny Dyrektor Hofmann wyjechał do Krakowa. Nagrobek rodziny Hofmannów, został wykonany z piaskowca ok. 1910 r., sygnowany /T.Janik/Rzeszów i znajduje się w reprezentacyjnej alei cmentarnej cmentarza parafialnego w Rudniku nad Sanem, zwanej „Aleją Zasłużonych” – tłumaczy rudniczanka. – Serdecznie prosimy o poparcie tej ważnej akcji i zapraszamy do wspólnego ratowania zabytków naszego cmentarza parafialnego.
XI Kwestę można wesprzeć dokonując wpłaty na konto parafii: NADSAŃSKI BS 06943000060039910420000001 z dopiskiem „zabytkowe groby”
Ratują nagrobki od 10 lat
Przypomnijmy, że inicjatywa społecznej opieki nad parafialnym cmentarzem w Rudniku nad Sanem sięga października 2012 r. – Wzorem szlachetnej działalności, zapoczątkowanej na Warszawskich Powązkach podjęliśmy inicjatywę, aby zorganizować kwestę, której celem byłoby zebranie funduszy na ratowanie niszczejących zabytków naszej blisko 250-letniej nekropolii. Podjęta przez nas jedenaście lat temu próba zaowocowała od razu wspaniałym wynikiem. Podczas I kwesty „Ratujmy zabytkowe groby” zebraliśmy kwotę ok. 4 274 zł, a w kolejnych latach otrzymywaliśmy od darczyńców na rzecz naszego cmentarza coraz większe fundusze. W roku 2021 do puszek kwestujących ofiarowano rekordową sumę 12 033 zł – przypomina Danuta Kacprzyk.
Łącznie podczas dziesięciu parafialnych kwest, których pomysłodawcą była redakcja gazety parafialnej ,,Wspólnota Trójcy Świętej”, redaktorzy gazety wraz z wolontariuszami zebrali ok. 73 537 zł. (razem z IX „internetową kwestą”, która z powodu trwającej w roku 2020 pandemii i rządowych obostrzeń z nią związanych oraz zamknięcia cmentarzy, odbyła się dzięki wpłatom darczyńców na konto parafii). W minionych latach pozyskiwano również dodatkową pomoc od Podkarpackiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Przemyślu, która wyniosła razem 43 400,00 zł.
Uratowali nie tylko nagrobki, ale też drzewa
– Dzięki wyżej wymienionym funduszom uratowaliśmy 9 kamiennych pomników naszego cmentarza, a w roku ubiegłym wsparliśmy parafię w działaniach mających na celu zmniejszenie tempa degradacji coraz starszego cmentarnego drzewostanu oraz poprawy bezpieczeństwa ludzi i pomników nagrobnych w otoczeniu drzew. W efekcie prac pielęgnacyjnych, które zostały wykonane na terenie zabytkowym cmentarza nie doszło w tym roku, podczas burz i wichur do uszkodzeń drzew, co miało miejsce w innych częściach miasta. Zadanie było wykonywane wraz z dotacją przyznaną przez Zarząd Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie na zadania z zakresu różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemów realizowane w 2021 r., prace pielęgnacyjne przy drzewostanie cmentarnym – mówi współorganizatorka kwesty. – Wszystkie prace były wykonywane według zatwierdzonego programu prac konserwatorskich i po uzyskaniu pozwolenia. Wykonały je specjalistyczne firmy konserwatorskie pod nadzorem pracowników Podkarpackiego Wojewódzkiego Urzędu Konserwatorskiego. W 2014 r. 45 zabytkowych nagrobków parafialnego cmentarza zostało wpisanych do rejestru indywidualnych zabytków ruchomych województwa podkarpackiego.
Lapidarium, by zachować historyczne pomniki
Dodatkowo na cmentarzu w ciągu ubiegłych lat zostało wykonanych wiele innych dodatkowych prac np.: wydzielono “lapidarium” – przestrzeń dla zachowania fragmentów historycznych pomników, zamówiono profesjonalne oczyszczenie zabytkowych nagrobków, wykonano nowy fundament i stabilizacje dla nagrobka Marcina Brody, wykonano remont nagrobka ks. Franciszka Nicałka (łącznie z wykonaniem nowego zdjęcia na porcelanie).
– W miarę naszych możliwości staramy się dbać na bieżąco o porządek na cmentarzu – podkreśla. – Serdecznie podziękowania kierujemy do darczyńców, którzy wspierają nas i umożliwiają troszczenie się o pamiątki przeszłości, które przetrwały do naszych czasów i powinny zostać zachowane dla kolejnych pokoleń.
Pamiętajmy, o tym że: „Cmentarz jest kotwicą pamięci, a o groby musimy się oprzeć, aby budować przyszłość”.
