Minęło 10 lat Wydawnictwa Towarzystwa Ziemi Niżańskiej

Wydawnictwo Towarzystwa Ziemi Niżańskiej zostało zarejestrowane w roku 2012. Wtedy też ukazał się pierwszy rocznik towarzystwa, a potem kolejne i inne różne publikacje. Dziesiąty i tym samym, jubileuszowy numer, został zaprezentowany w roku 2021. – Był to dziesiąty z kolei Rocznik, ale nie dziesięciolecie Wydawnictwa. Dziesięciolecie Wydawnictwa wypada właśnie teraz – mówił podczas spotkania redaktor naczelny Rocznika TZN, Mariusz Kowalik, który przypomniał zebranym, co wydarzyło się w przeciągu dziesięciu lat działalności niżańskiego w Wydawnictwa i zaprezentował najnowszą publikację na rok 2022.

Każdy zeszyt opisuje ważne wydarzenie

W pierwszym Roczniku, który wydało TZN, znalazły się między innymi informacje o 100-leciu Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącymim. Stefana Czarnieckiego w Nisku, a okładkę zdobił dąb rosnący w Parku Miejskim. Drzewo zostało zasadzone na pamiątkę 50. rocznicy rządów Franciszka Józefa I w roku 1889. Aktualne zdjęcie historycznego drzewa było zamieszczane na każdym z kolejnych dziewięciu roczników.

– Dzięki temu można było zaobserwować, jak ten pomnik przyrody zmieniał się na przestrzeni lat. Dziewięć jego fotografii wykonał Paweł Śnieżek, natomiast jedną ilustrację namalował Grzegorz Wołoszyn – wyjaśnił Kowalik.

W roku 2013 przypadało 80-lecie nadania Nisku praw miejskich. Jubileusz ten znalazł swoje miejsce w Roczniku numer dwa. Rok później przypomniano stulecie zniszczenia Niska podczas I wojny światowej, a w roku 2016 Towarzystwo przypomniało z kolei o 360. rocznicy bitwy pod Niskiem, kiedy to wojska Stefana Czarnieckiego starły się ze Szwedami. – Takie wydarzenie też chcieliśmy uczcić i przypomnieć, ale jak zawsze były również inne treści wynikające z naszej działalności – mówił Mariusz Kowalik. W następnym roczniku, z roku 2017, odniesiono się do 80. rocznicy powstania Centralnego Okręgu Przemysłowego, by zwrócić uwagę, że Huta Stalowa Wola pierwotnie była Zakładami Południowymi w… Nisku.

– W roku 2018 obchodziliśmy 100-lecie harcerstwa na Ziemi Niżańskiej, a w 2019 przypomnieliśmy o rocznicy wybuchu II wojny światowej. 2020 rok to 70. rocznica utworzenia Szkoły Elektrycznej w Nisku, a 2021 – jubileuszowy rocznik TZN. Przypomniano w nim 30-lecie powstania NCK „Sokół”. Zamiast fotografii na okładce znalazł się obraz Grzegorza Wołoszyna – mówi Mariusz Kowalik.

Po dziesięciu latach, Towarzystwo postanowiło dokonać pewnych zmian w wydawanym przez siebie Roczniku. I tak, od numeru jedenastego z 2022 roku, zamiast zdjęć dębu, na okładkach pojawiać się będą fotografie niżańskich pomników i figur. Jako pierwsza zaprezentowana została figura Świętej Rodziny, która znajduje się na Malcach. W publikacji zamieszczono także jej opis, kalendarium Towarzystwa za miniony rok oraz satyryczne ujęcie inwazji Rosjan na Ukrainę. Część historyczną stanowią artykuły przypominające zawartość wydawanego w latach 2003–2006 kwartalnika samorządowego „Nasza Gmina – Nasze Miasto Nisko” i dziecięce, wojenne wspomnienia Danuty Soszyńskiej. W części biograficznej znalazły się cztery artykuły. Przypomniano postać niżańskiego „małoletniaka” Adama Gajdka żołnierza niezłomnego i troje absolwentów niżańskiego liceum, którzy stali się cenionymi ludźmi pióra.

Zapisali setki stron

Ogółem w 11 rocznikach TZN zamieszczono 157 artykułów, które łącznie zajęły 992 strony. 44 z nich zostały poświęcone działalności TZN, 25 historii Niska i powiatu niżańskiego. Relacji i sprawozdań było 12, a niżańskich biografii 50. O absolwentach niżańskiego liceum napisano 23 artykuły. Wspomnień i wspominek zamieszczono 3. Artykuły pisało 43 autorów.
Jak podkreśla Mariusz Kowalik, Wydawnictwo TZN, to głównie własne roczniki. Współpracuje ono jednak chętnie również z różnymi instytucjami i osobami związanymi z regionem. Wydanych zostało pięć roczników Koła Obwodu Nisko-Stalowa Wola Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, dla Koła Numizmatycznego zaś sześć Roczników Niżańskich Numizmatyków. Dzięki Wydawnictwu TZN wyszły też między innymi takie pozycje, jak: „Zakrzo´wek i okolice w moich wspomnieniach (1950–2000)” autorstwa Zygmunta Kunikowskiego, „Radość z˙ycia w wierze, nadziei i miłos´ci” Józefa Sztaby, „Potop Szwedzki, Bitwa pod Niskiem 28 marca 1656 r.” Mieczysława Barnata czy „Nasza młodość w Wólce Tanewskiej” – praca zbiorowa pod redakcją Tadeusza Machajskiego.