4.7 / 5
Stalowa Wola 24 kwietnia 2022

Nazewnicze wątpliwości

Do 3 września 2017 r. samorządy w całej Polsce miały czas na dostosowanie nazw budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (drogi, ulice, mosty) do tzw. ustawy dekomunizacyjnej. Przypomnijmy, na jej mocy nie można upamiętniać osób, organizacji, wydarzeń, dat symbolizujących komunizm lub inny ustrój totalitarny.
Instytut Pamięci Narodowej zwrócił się wcześniej do Urzędu Miasta w Stalowej Woli o uzasadnienie i ewentualną zmianę nazw trzech ulic: Obrońców Pokoju, 1-go Sierpnia i Partyzantów. Stalowowolski magistrat musiał więc wyjaśniać czym kierowano się i kogo lub jakie wydarzenie chciano uczcić, nadając wyżej wymienionym ulicom te nazwy. A było to jeszcze czasy PRL.
– Jesteśmy w posiadaniu dokumentów źródłowych i nic nie wskazuje na to, że nazwy ulic będą zmieniane - mówił wtedy Stanisław Sobieraj, przewodniczący rady miejskiej.
Magistrat przygotował wtedy jednak nowe uzasadnienia dla nazw tych ulic i zostały one przyjęte uchwałą rady miejskiej.

Nowe uzasadnienia dla starych nazw

I tak można było przeczytać, że „nazwa ulicy Obrońców Pokoju zostaje nadana w celu upamiętnienia polskich żołnierzy, służb cywilnych i policjantów – uczestników misji pokojowych, stabilizacyjnych i humanitarnych realizowanych pod egidą Organizacji Narodów Zjednoczonych a także - z upoważnienia ONZ - pod kierownictwem innych organizacji międzynarodowych m.in. NATO, UE, których celem jest utrzymanie pokoju i bezpieczeństwa w różnych regionach świata oraz wygaszanie konfliktów zbrojnych i pomoc miejscowej ludności. Do dziś, ponad 70 tys. polskich żołnierzy brało udział w 58 pokojowych i humanitarnych misjach ustanowionych oraz organizowanych przez różne międzynarodowe organizacje, głównie ONZ. Z kolei nazwa ulicy Partyzantów „zostaje nadana w celu upamiętnienia polskich żołnierzy walczących w obronie Polski i Polaków w I podziemiu niepodległościowym z okupantem hitlerowskim, jak również II podziemia niepodległościowego (oddziałów i zgrupowań poakowskich) walczących z komunistyczną dyktaturą. A nazwa ulicy 1-go Sierpnia, którą często kojarzono z datą wejścia w 1944 r. do Stalowej Woli oddziałów Armii Czerwonej, „zostaje nadana w celu upamiętnienia rozpoczęcia Powstania Warszawskiego oraz w celu upamiętnienia niezłomnych i bohaterskich uczestników walki zbrojnej przeciw okupantowi niemieckiemu rozpoczętej 1 sierpnia 1944 r. Powstanie Warszawskie dla każdego Polaka stanowi dziś symbol walki o Niepodległe Państwo Polskie”.

Który Dąbrowski jest tu patronem

Wiosną 2017 r. pojawiły się również uwagi odnośnie ulicy Dąbrowskiego (przy stacji PKP w Stalowej Woli-Rozwadowie) Wnieśli je członkowie fundacji „Kedyw”, argumentując, że nawiązuje ona do Jarosława Dąbrowskiego, polskiego działacza niepodległościowego, generała i naczelnego dowódcy wojsk Komuny Paryskiej.
- Z informacji, które zostały przekazane przez fundację Kedyw wynika, że może mylnie być odbierana nazwa tej ulicy, kojarzona z osobą „od hymnu” (Henryk Dąbrowski- red.). Tutaj, wszystko wskazuje na to, że ta osoba (Jarosław Dąbrowski - red.) była związana z minionym okresem. Musimy to sprawdzić, zweryfikować, czy faktycznie ta ulica spełnia te kryteria ustawy dekomunizacyjnej o nazwach ulic w Polsce. Mamy świadomość, że każda zmiana nazwy ulicy powoduje konieczność zmiany rejestrowej dla firm i instytucji, kwestii adresowych. Powoduje to pewne koszty, chcielibyśmy tego uniknąć. Bez wątpienia w Stalowej Woli w latach 90-tych został wykonany olbrzymi proces dekomunizacji nazw ulic i placu. I tu pytanie: czy jest to niedopatrzenie, czy intencje były takie, aby tak pozostawić? Musimy to sprawdzić - mówił wówczas prezydent Stalowej Woli Lucjusz Nadbereżny.
IPN nie dopatrzył się jednak nieprawidłowości z tą nazwą i Jarosław Dąbrowski pozostał jako patron wspomnianej ulicy (nazwano ją tak w 1974 r.), bo figuruje na mapach i w wykazie ulic naszego miasta. Choć faktycznie pewnie wielu uważa, że jej patronem jest inny Dąbrowski, ten „od hymnu Polski”.
A oto, jak zmieniano nazwy ulic w Stalowej Woli w latach 1989-1994 Karola Świerczewskiego - Władysława Andersa 15 Grudnia - Stanisława Bełżyńskiego Stanisława Ziai - Braci Szumielewiczów Władysława Hibnera - Bronisława Chudzyńskiego Hanki Sawickiej - Marii Dąbrowskiej Tomasza Dąbala - Dębowa Małgorzaty Fornalskiej - Franciszkańska Feliksa Dzierżyńskiego - Hubala Gwardii Ludowej - Janusza Korczaka Wandy Wasilewskiej - Ofiar Katynia Włodzimierza Lenina - Leopolda Okulickiego pl. Jurija Gagarina – plac Józefa Piłsudskiego Zygmunta Berlinga - Tadeusza Sochy Juliana Marchlewskiego - Henryka Trojanowskiego Obrońców Stalingradu - Stefana Wyszyńskiego 25-lecia PRL – Marcelego Siedlanowskiego Janka Krasickiego - 11 Listopada 1 Maja - ks. Jerzego Popiełuszki Marcelego Nowotki - Romana Dmowskiego Wasyla Skopenki - al. Jana Pawła II Ludwika Waryńskiego - ks. Józefa Skoczyńskiego
Czytaj również:

Patroni w długiej kolejce

REKLAMA
logo logo

Sztafeta w nowej odsłonie – szybkie newsy, lokalne historie i wszystko, czym żyje Stalowa. Zawsze na bieżąco, zawsze po sąsiedzku.

Mieięcznik Sztafeta

Dołącz do stałych czytelników

Kliknij i dowiedz się jak możesz zamówić stałą prenumeratę naszej gazety!

Zamów prenumeratę

Wydawnictwo Sztafeta Sp. z o.o.

Al. Jana Pawła II 25A/1010
37-450 Stalowa Wola

15 810 94 00 (Redakcja)

redakcja@sztafeta.pl

Twój koszyk

{{ formatPrice(item.price) }} zł
Suma: {{cart.total}} {{cart.currency=='PLN'?'zł':''}}
Realizuj zamówienie
Nie masz żadnych produktów w koszyku. Przejdź do sklepu