Równo 85-lat temu podpisano umowę o zawarciu spółki z o.o Zakłady Południowe w Nisku. Był to pierwszy krok do budowy Centralnego Okręgu Przemysłowego. W budynku, którym działa dzisiaj restauracja „Zielony Dworek”, niegdyś mieściło się pierwsze biuro dyrekcji tejże spółki. Dnia 19 stycznia dla upamiętnienia wydarzeń z roku 1937, odsłonięto pamiątkową tablicę.
Nisko odegrało ważną rolę
– Zdecydowano, że właśnie tutaj w Nisku będzie serce powstającego Centralnego Okręgu Przemysłowego i równo 85 lat temu stworzono Zakłady Południowe spółka z.o.o z siedzibą w Nisku. Rok później w Stalowej Woli powstała ekspozytura Starostwa Powiatowego w Nisku i Stalowa Wola swoim zakresem terytorialnym podlegała Nisku. To właśnie w Nisku miało powstać osiedle dla robotników, Zakłady Hutniczo-Rafineryjne, szpitale, rzeźnia i wiele innych inwestycji. Niestety wojna pokrzyżowała te plany i stało się inaczej. Ale dzisiaj, w tym konkretnym dniu, czyli 19 stycznia 2022 roku świętujemy 85-lecie tego wyjątkowego dla naszego miasta wydarzenia. Jesteśmy dumni z tego, że tutaj się zrodziło cos wyjątkowego – mówił obecny na uroczystości odsłonięcia tablicy wiceminister sprawiedliwości Marcin Warchoł.
Historia zatoczyła koło
– Nikt nie spodziewał się, że obok małego miasteczka galicyjskiego powstaną tak potężne Zakłady Przemysłowe. Jedne z największych w Europie na ten czas. Zobaczcie jak się koło toczy. Dzisiaj znajdujemy się już, co prawda, w dużo większym niż w 1937 roku Nisku. Obok jest Stalowa Wola, gdzie mieszczą się duże zakłady przemysłowe, uruchamiane są kolejne dziedziny przemysłu, powstaje nowy COP. Historia zatoczyła koło. Tak jak powiedział pan minister, w 1937 roku, Nisku stanęło na wysokości zadania. Zaczęło tworzyć miejsca pod budowę domów, mieszkań dla pracowników COP-u. Podobnie i dzisiaj. Koło się toczy i też uruchamiamy potężne ilości działek budowlanych. Dzisiaj również chcemy stworzyć miejsca do mieszkania wygodne, z komfortem, z turystyką, którą mamy. Natomiast 85-lat temu zdecydowanie Nisko przeżyło metamorfozę i to jest taka fajna ciekawostka, że większość półfabrykatów, maszyn, urządzeń, różnych materiałów było sprowadzane wówczas z zagranicy. Wszystkie te produkty obłożone były cłem, dlatego utworzono w Nisku, obok siedziby pierwszych Zakładów Południowych, urząd celny. Specjalnie został też utworzony inspektorat pracy i wiele innych instytucji oraz przedsiębiorstw –mówił z kolei burmistrz gminy i miasta Nisko Waldemar Ślusarczyk.
Tablicę przypominająca pierwszą siedzibę Zakładów Południowych umieszczono na frontowej ścianie „Zielonego Dworku” w Nisku
Inicjatorami upamiętnienia ważnych dla Niska wydarzeń poprzez zakup i umieszczenie na dawnym biurowcu tablicy był burmistrz Gminy i Miasta Nisko Waldemar Ślusarczyk oraz obecny właściciel obiektu i radny Rady Miejskiej w Nisku Adam Madej. W uroczystym odsłonięciu tablicy pamiątkowej na budynku biura Zakładów Południowych w Nisku uczestniczyli m.in. Marcin Warchoł wiceminister Sprawiedliwości, zastępca burmistrza Gminy i Miasta Nisko Zbigniew Kotuła, przewodniczący Rady Miejskiej w Nisku Marcin Folta, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Nisku Marek Pachla, wiceprzewodniczący Rady Miejskiej w Nisku Adam Madej, zastępca Starosty Powiatu Niżańskiego Adam Mach, nadleśniczy Nadleśnictwa Rudnik nad Sanem Andrzej Tofilski oraz dyrektor NCK „Sokół” w Nisku Radosław Maziarz.
Ponadto odsłonięciu tablicy pamiątkowej towarzyszyła prelekcja na temat Zakładów Południowych w Nisku, którą wygłosiła Karolina Kutyła z Centrum Historii i Tradycji w Nisku.
