Każda osoba pracująca na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zobowiązana jest do wpłacenia na rzecz Skarbu Państwa podatku dochodowego. To danina obliczana na podstawie dochodu pracownika (lub osoby prawnej np. spółki prawa handlowego), przeznaczona na cele budżetowe. W jaki sposób obliczyć wysokość podatku, kiedy przysługuje nam jego zwrot i kto jest zwolniony z opłacania tego świadczenia?
„W Polsce wyróżnia się dwa typy podatku dochodowego. Pierwszy dotyczy osób fizycznych (czyli jednoosobowych działalności gospodarczych, pracowników na umowach cywilnoprawnych oraz umowach o pracę, a także pozostałych świadczeń pracowniczych), drugi natomiast dotyczy osób prawnych. Podatek rozlicza się na podstawie druków PIT (np. PIT 11), które później oddaje się w zeznaniu rocznym do Urzędu Skarbowego. Zgodnie z tym ustalane są ewentualne nadpłaty podatku lub określona do zapłacenia niedopłata” – wyjaśnia ekspert finansowy z Aasa Polska.
Kto musi płacić podatek dochodowy?
Podatek dochodowy, co do zasady, opłaca każdy, kto w roku podatkowym wykazywał dochód. Stąd podatkiem objęte są:
- Umowy o pracę, dzieło, zlecenie;
- Jednoosobowe działalności gospodarcze;
- Spółki z o.o., komandytowe, cywilne;
- Pozostałe osoby fizyczne lub prawne.
Warto tu nadmienić, że prawo podatkowe w Polsce przewiduje pewne zwolnienia i ulgi podatkowe (odnosi się do tego między innymi Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych). Podatkiem dochodowym nie są objęte osoby poniżej 26 roku życia. Niektóre formy prawne odprowadzają też inną formę podatku, czyli tzw. CIT (a nie PIT, jak większość obywateli). Jeżeli dana osoba w roku miała natomiast niski dochód, to może liczyć na kwotę wolną od podatku.
Kwota wolna od podatku – co to jest i ile wynosi?
Kwota wolna od podatku to pewien pułap dochodowy, który zwolniony jest z podatku dochodowego. Dzięki temu pracownicy (lub właściciele firm), którzy wykażą niewielki dochód, będą zwolnieni z uiszczenia świadczenia na rzecz państwa. Warto jednak pamiętać, że kwotę wolną od podatku wykazuje się w zeznaniu rocznym, tak więc zaliczki na podatek i tak wcześniej trzeba odprowadzić (niezależnie czy mówimy tu o firmach, czy pracownikach).
Ile wynosi na ten moment kwota wolna w Polsce? W 2020 roku kwota nieopodatkowanego dochodu wyniosła 8001 złotych. Do tego pułapu zarobek nie jest opodatkowany i podstawę wyliczenia składki na podatek liczy się właśnie od podanej niżej kwoty.
Co ważne, podatek dochodowy liczony jest od dochodu, a nie przychodu. To oznacza, że jeżeli mamy wysokie koszty uzyskania przychodu (wydatki konieczne do uzyskania zarobku), to automatycznie obniżamy nasz dochód i podatek do zapłacenia.
A jak zmieniała się kwota wolna od podatku? Powiedzmy, że niezbyt dynamicznie:
- Kwota wolna od podatku w 2018 roku: 8001 złotych
- Kwota wolna od podatku w 2019 roku: 8001 złotych
Przed 2018 rokiem kwota wolna wynosiła 6600 złotych.
Progi podatkowe w 2020 roku
Zanim przejdziemy do progów podatkowych, powiedzmy, ile wynosi podatek dochodowy w Polsce i jakie są jego typy. Najprościej wyróżnić dwa: podatek progresywny i podatek liniowy. Zdarzają się też osoby rozliczające na tzw. ryczałcie (wpłacające stałą kwotę podatku przez dany okres). Podatek liniowy to natomiast stała wartość procentowa, niezależnie od uzyskanego dochodu. Wynosi 19 procent.
Najpopularniejszy jest jednak podatek progresywny. Dzieli się on na dwa progi – próg 17-procentowy oraz próg 32-procentowy. Pierwszy obliczany jest dla rocznego dochodu powyżej 8001 złotych do kwoty 85 528 zł. W praktyce jednak podatkiem 17-procentowym objęty jest dochód w kwocie 13 001 złotych (obniża go m.in. ustawowa kwota obniżająca podatek).
Próg 32-procentowy przeznaczony jest dla kwot powyżej 85 528 zł. I tu ważna uwaga. Jeżeli dana osoba wykazywała dochód w wysokości 100 000 złotych, to do kwoty 85 528 zł opłaci składkę w wysokości 19 procent z tej sumy, a od 14 472 złotych. Niekiedy błędnie podaje się, że wyższym progiem (po przekroczeniu) obejmuje się całą sumę dochodu.
Warto dodać, że progi od lat są prawie niezmienne. Progi podatkowe w 2018 roku wynosiły 18 procent (tu podatek dochodowy uległ obniżeniu) oraz 32 procent. Kwota progu (85 528 zł) była jednak taka sama.
Czym jest drugi próg podatkowy?
Drugi próg podatkowy oznacza wejście danego podatnika na wyższy procent podatków. Musi on (od określonej kwoty) oddać prawie 1/3 wypracowanego dochodu. Na wyższy próg jednak trudno „trafić”, bo zawsze istnieje szansa, że wysokie koszty uzyskania przychodu odpowiednio obniżą kwotę do opodatkowania.
A jak jeszcze uniknąć drugiego progu? Najlepiej przejść na podatek liniowy. To dotyczy przedsiębiorców, którzy raz w roku mogą wnieść do właściwego organu podatkowego o zmianę rozliczania podatku dochodowego z progresywnego na liniowy.
Co można odliczyć od podatku w 2020 roku?
Pytanie, na które wiele osób szuka odpowiedzi. Już niedługo przyjdzie czas rozliczeń rocznych, a odliczenie od podatku obniża jego podstawę. Tak więc – co można sobie odliczyć? Darowizny, ulgę na dzieci, ulgę na młodych, Internet (ale tylko w określonych w ustawie przypadkach), rehabilitację i koszt powrotu do zdrowia, termomodernizację budynków mieszkalnych i inwestycje w odnawialne źródła energii, stratę z lat poprzednich, a także wpłaty na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
Warto pamiętać, że inaczej rozliczają się przedsiębiorcy, a inaczej pracownicy. Cel jest jednak ten sam: zapłacić jak najniższy podatek.
Czym jest zwrot podatku i do kiedy go otrzymamy?
Na koniec czas na kwestię zwrotu podatku. Przez cały rok nasz pracodawca (albo my sami) odprowadzaliśmy należne zaliczki na podatek dochodowy (obliczane np. według kalkulatora wynagrodzeń). Rozliczenie roczne wykazuje jednak, ile rzeczywiście podatku powinniśmy zapłacić.
Jeżeli rozliczenie wykaże, że zaliczek odprowadzono za dużo, to organ podatkowy jest zobowiązany do zwrotu takiej nadpłaty. Taką procedurę określa się mianem „zwrotu podatku”.
Kiedy go otrzymamy? Urzędy Skarbowe zaczynają liczyć czas na zwrot od momentu złożenia sprawozdania rocznego, czyli popularnych PIT-ów. W przypadku deklaracji elektronicznych organy mają 45 dni na zwrot nadwyżek. Jeżeli decydujemy się na tradycyjne rozliczenie, to zwrot otrzymamy najpóźniej po trzech miesiącach.
Artykuł nadesłany
